
Odpowiedzialność kierowcy za głośny samochód
Przepisy prawa ściśle regulują wiele kwestii, w tym m.in. dozwolony poziom hałasu zewnętrznego emitowany przez samochody. Wielokrotnie bowiem w praktyce spotykamy się z nocnymi „rajdami” samochodowymi po miastach, które generują znaczny hałas. Oczywistym jest więc to, że koniecznym stało się ścisłe uregulowanie i tej materii, m.in. z uwagi na powyższy wzgląd.
Na jakim poziomie dozwolona jest emisja hałasu zewnętrznego przez samochody?
Aby odnaleźć odpowiedź na tak postawione pytanie należy zapoznać się z treścią rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia. Załącznik nr 1 do ww. rozporządzenia stanowi tabela, w której jasno określone są dopuszczalne poziomy hałasu.
W odniesieniu do samochodów osobowych zostały wskazane dwie wartości:
– dla silnika o zapłonie iskrowym: 93 dB,
– dla silnika o zapłonie samoczynnym: 96 dB.
Dla pojazdów samochodowych o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 t, za wyjątkiem samochodów osobowych również wskazano dwie wartości:
– dla silnika o zapłonie iskrowym: 93 dB,
– dla silnika o zapłonie samoczynnym: 102 dB.
Z kolei dla innych pojazdów samochodowych wskazano następujące wartości:
– dla silnika o zapłonie iskrowym: 98 dB,
– dla silnika o zapłonie samoczynnym: 108 dB.
Dla porównania dla motocykli ustalono w następujący sposób poziom dopuszczalnego hałasu:
– dla motocykli z silnikiem o pojemności skokowej nieprzekraczającej 125 cm3: 94 dB,
– dla motocykli z silnikiem o pojemności skokowej większej niż 125 cm3: 96 dB.
Co grozi za przekroczenie dozwolonego poziomu emisji hałasu przez samochód osobowy?
Na uwadze należy mieć treść art. 60 ust. 2 pkt 2 Ustawa z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym, zgodnie z którym: „Zabrania się kierującemu używania pojazdu w sposób powodujący uciążliwości związane z nadmierną emisją spalin do środowiska lub nadmiernym hałasem.”
W razie stwierdzenia przez funkcjonariuszy Policji, że samochód osobowy przekroczył dopuszczalne poziomy emisji hałasu, może zostać zatrzymany dowód rejestracyjny. Do takiego kroku uprawnia art. 132 ust. 1 pkt 1 lit. c ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym.[1] Kierowca, któremu zatrzymano dowód rejestracyjny otrzymuje pokwitowanie od Policji. Policja może udzielić zezwolenia na używanie pojazdu przez okres nieprzekraczający 7 dni, określając warunki używania pojazdu w pokwitowaniu.[2]
Co ważne, oprócz zatrzymania dowodu rejestracyjnego, organ kontroli ruchu drogowego może skierować samochód na dodatkowe badania techniczne.[3]
Oprócz powyższych konsekwencji należy liczyć się również z nałożeniem grzywny w wysokości 300 zł w formie mandatu karnego[4]. Z kolei kodeks wykroczeń za naruszenie przepisów prawa drogowego przewiduje karę grzywny w wysokości nawet do 3.000 zł.[5]
Niewykluczone jest również nałożenie kary grzywny w wysokości od 100 do 500 zł[6] za naruszenie art. 51 § 1 kodeksu wykroczeń, zgodnie z którym: „Kto krzykiem, hałasem, alarmem lub innym wybrykiem zakłóca spokój, porządek publiczny, spoczynek nocny albo wywołuje zgorszenie w miejscu publicznym, podlega karze aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny.”
Emitowanie znacznego hałasu przez samochód niezależnie od pory doby, może naruszać powyższy przepis i stanowić formę zakłócania spokoju, porządku publicznego czy spoczynku nocnego, co uzasadniać może nałożenie kary grzywny. W razie nieprzyjęcia mandatu karnego, sprawa zostanie skierowana do sądu. Sąd może wymierzyć grzywnę w wysokości od 20 zł do 5.000 zł.[7]
Kolejne uregulowania zawiera ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska. Zgodnie z art. 311 ust. 1 ww. ustawy „Górna jednostkowa stawka kary za przekroczenie dopuszczalnego poziomu hałasu przenikającego do środowiska wynosi 96 zł za 1 dB przekroczenia, z zastrzeżeniem art. 312.”
Ustalono również konkretne stawki za przekroczenie dopuszczalnego poziomu hałasu, w następujący sposób:
Wielkość przekroczenia | w zł za każdy dB przekroczenia | |
w porze dnia | w porze nocy | |
od 1 do 5 dB | 16,71 | 20,90 |
powyżej 5 do 10 dB | 29,22 | 35,51 |
powyżej 10 do 15 dB | 41,80 | 50,16 |
powyżej 15 dB | 62,67 | 75,28[8] |
W tym przypadku ukarany może być nie tylko kierowca, ale także zarządca dróg.
Podsumowując, obecnie prawo precyzyjnie reguluje poziom dopuszczalnego hałasu emitowanego przez samochody. Za niezastosowanie się do przepisów przewidziany jest szereg konsekwencji – począwszy od finansowych, a zakończywszy na nawet zatrzymaniu dowodu rejestracyjnego pojazdu i skierowaniu pojazdu na badania techniczne.
[1] „Podstawę zatrzymania dowodu rejestracyjnego stanowi nie każda usterka zwiększająca uciążliwość pojazdu dla środowiska, ale tylko taka, która sprawia, że uciążliwość ta jest nadmierna, czyli są znacznie przekraczane przewidziane normy. Dotyczy to następujących niesprawności pojazdu: (…) poziomu hałasu przekraczającego wartość dopuszczalną dla danego pojazdu.” P. Bojarski, Wymagania prawne ochrony środowiska w odniesieniu do ruchu drogowego, Wrocław 2002, s. 58–67
[2] art. 132 ust. 2 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym
[3] art. 81 ust. 11 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym
[4] Pozycja 205 Tabeli B stanowiącej załącznik do rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 24 listopada 2003 r. w sprawie wysokości grzywien nakładanych w drodze mandatów karnych za wybrane rodzaje wykroczeń
[5] art. 97 ustawy z dnia 20 maja 1971 r. Kodeks wykroczeń
[6] Pozycja 1 Tabeli A stanowiącej załącznik do rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 24 listopada 2003 r. w sprawie wysokości grzywien nakładanych w drodze mandatów karnych za wybrane rodzaje wykroczeń
[7] art. 24 § 1 kodeksu wykroczeń
[8] Załącznik do obwieszczenia Ministra Klimatu i Środowiska z dnia 13 sierpnia 2024 r. w sprawie wysokości stawek kar za przekroczenie dopuszczalnego poziomu hałasu na rok 2025