Blog

W związku z nadchodzącym wejściem w życie – w dniu 15 lutego 2024 r. – nowelizacji ustawy o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym, zostały wprowadzone zmiany nakładające m.in. na pracodawców nowe obowiązki w zakresie działalności związanej m.in. z leczeniem małoletnich.

Zgodnie ze wspomnianymi przepisami, przed nawiązaniem przez podmiot prowadzący gabinet, w tym gabinet stomatologiczny z jakąkolwiek osobą stosunku pracy, gdzie dana osoba miałaby leczyć czy też świadczyć usługi związane z leczeniem małoletnich, pracodawcy lub zleceniodawcy są obowiązani do uzyskania informacji, czy dane tej osoby są zamieszczone w Rejestrze Sprawców Przestępstw na tle seksualnym, a dokładnie w Rejestrze z dostępem ograniczonym lub w Rejestrze osób, w stosunku do których Państwowa Komisja do spraw przeciwdziałania wykorzystaniu seksualnemu małoletnich poniżej lat 15 wydała postanowienie o wpisie w Rejestrze z dostępem ograniczonym.

Powyższy obowiązek rozumiany jest szeroko i odnosi się do osób zatrudnianych zarówno na podstawie umowy o pracę, umowy zlecenia czy też samozatrudnienia, a nawet do osób dopuszczonych do leczenia dzieci na podstawie stażu czy wolontariatu. Dotyczy to wszelkich podmiotów prowadzących działalność leczniczą, w tym w zakresie stomatologii, zarówno prywatnych gabinetów stomatologicznych jak i tych świadczących usługi na podstawie kontraktu z NFZ.

Wykonanie powyższego obowiązku nie jest wymagane przed dopuszczeniem do działalności leczniczej rodziny małoletniego lub osoby znanej rodzicom małoletniego osobiście i wykonywanej w stosunku do własnych małoletnich dzieci lub małoletnich dzieci znajomych.

Co więcej, takie informacje należy utrwalić w formie wydruku oraz załączyć do akt osobowych pracownika albo dokumentacji dotyczącej osoby dopuszczonej do działalności związanej z leczeniem małoletnich.

Informacje z Krajowego Rejestru Karnego (KRK)

Ustawodawca wprowadza nowe zmiany, które zaczną obowiązywać od dnia 15 sierpnia 2024 r. Osoba, z którą ma być nawiązany stosunek pracy (wedle istniejącego  prawa pracy) lub ma być dopuszczona do działalności związanej z leczeniem małoletnich np. na podstawie umowy zlecenia, samozatrudnienia, stażu jest zobowiązana do przedłożenia pracodawcy/zleceniodawcy:

1. Informacji z Krajowego Rejestru Karnego w zakresie przestępstw określonych w rozdziale XIX kodeksu karnego (tj. przestępstwa przeciwko życiu i zdrowiu) i XXV Kodeksu karnego (tj. przestępstwa przeciwko wolności seksualnej i obyczajności), w art. 189a kodeksu karnego (tj. przestępstwo handlu ludźmi) i art. 207 Kodeksu karnego (tj. przestępstwo znęcania się nad osobą najbliższą) oraz w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii, lub za odpowiadające tym przestępstwom czyny zabronione określone w przepisach prawa obcego,
2. Oświadczenia o państwie lub państwach, w których zamieszkiwała w ciągu ostatnich 20 lat, innych niż Rzeczpospolita Polska i państwo obywatelstwa, oraz jednocześnie przedłożenia informacji z rejestrów karnych tych państw uzyskiwaną do celów działalności zawodowej lub wolontariackiej związanej z kontaktami z dziećmi. Oświadczenie takie składane jest pod rygorem odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia. Składający oświadczenie jest obowiązany do zawarcia w nim klauzuli następującej treści: „Jestem świadomy odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia”.

Oświadczenia wskazane w punkcie 1 i 2 osoba prowadząca gabinet, w tym gabinet stomatologiczny załącza do akt osobowych pracownika albo dokumentacji dotyczącej osoby dopuszczonej do takiej działalności.

Standardy ochrony małoletnich – czym są, co muszą zawierać, czy muszą być umieszczone na stronie internetowej, kto musi je stworzyć

Kolejną zmianą, którą również należy wprowadzić od dnia 15 sierpnia 2024 r. są tzw. „standardy ochrony małoletnich”. Jest to dokument, w treści którego należy określić w sposób dostosowany do charakteru placówki m.in.: zasady zapewniające bezpieczne relacje między małoletnim a personelem placówki, w szczególności zachowania niedozwolone wobec małoletnich, czy też zasady i procedurę podejmowania interwencji w przypadku podejrzenia krzywdzenia lub posiadania informacji o krzywdzeniu małoletniego. Należy wskazać również osoby odpowiedzialne za przyjmowanie zgłoszeń o zdarzeniach zagrażających małoletniemu oraz za udzielenie mu wsparcia.

Taki dokument należy udostępnić na swojej stronie internetowej oraz wywiesić w widocznym miejscu w swoim lokalu, w wersji zupełnej oraz skróconej, przeznaczonej dla małoletnich.

Kary za dopuszczenie do wykonywania działalności leczniczej związanej z leczeniem małoletnich bez odpowiednich dokumentów, zasady odpowiedzialności

Jednocześnie, zostały przewidziane kary za dopuszczenie do pracy osoby bez uzyskania informacji z Rejestru Sprawców Przestępstw na tle seksualnym w postaci kary aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny nie niższej niż 1000 zł. Podobnie w przypadku niewprowadzenia standardów ochrony małoletnich – za niezrealizowanie tego obowiązku grozi kara grzywny do 250 zł albo kara nagany. Ustawodawca przewiduje możliwość ponownego ukarania w razie ponownego stwierdzenia niewykonania obowiązku wprowadzenia standardów ochrony małoletnich karą grzywny nie niższą niż 1000 zł.

Nie wskazano wprost organów, które zajmowałyby się kontrolą gabinetów stomatologicznych w zakresie obowiązków dot. małoletnich, wobec czego należy przyjąć, że do prowadzenia sprawy uprawnione są organy ścigania tj. policja, która może wnieść do sądu wniosek o ukaranie i popierać go przed sądem, a także np. Rzecznik Praw Obywatelskich, który w przypadku wykrycia nieprawidłowości może złożyć zawiadomienie do policji i prokuratury.

Podsumowanie nowych obowiązków

Podsumowując, najważniejsze zmiany to:

1. obowiązek „kontrolowania” osób, które mają być dopuszczone do działalności związanej z leczeniem małoletnich w Rejestrze z dostępem ograniczonym lub w Rejestrze osób, w stosunku do których Państwowa Komisja ds. przeciwdziałania wykorzystaniu seksualnemu małoletnich poniżej lat 15 wydała postanowienie o wpisie w Rejestrze,
2. obowiązek uzyskania od potencjalnego pracownika czy osoby świadczącej usługi związanej z leczeniem małoletnich na podstawie innej umowy niż umowa o pracę informacji z Krajowego Rejestru Karnego oraz oświadczenia o treści jak wskazanej w powyższym artykule,
3. wprowadzenie „standardów ochrony małoletnich”.