
Kto odpowiada za bezpieczeństwo dzieci na plaży strzeżonej?
W niektórych przypadkach wątpliwości może budzić to, kto ponosi odpowiedzialność za bezpieczeństwo dzieci przebywających na plaży strzeżonej. Czy rodzice są zwolnieni z odpowiedzialności, skoro na plaży przebywa ratownik wodny? Jakie są obowiązki ratownika wodnego względem osób przebywających na kąpielisku? Kto odpowiada za bezpieczeństwo osób na plaży strzeżonej?
Obowiązki podmiotu zarządzającego
Należy podkreślić, że za zapewnienie bezpieczeństwa na obszarach wodnych odpowiadają: na terenie parku krajobrazowego lub narodowego – dyrektor tego parku, na obszarach, na którym prowadzona jest działalność w zakresie sportu lub rekreacji – podmiot prowadzący działalność, na pozostałych obszarach – właściwy miejscowo wójt, burmistrz, prezydent miasta.[1] Są to podmioty zarządzające obszarem wodnym.
Jeżeli więc przebywamy nad jeziorem, morzem poza obszarem parku narodowego, krajobrazowego to podmiotem zarządzającym może być wójt, burmistrz bądź prezydent miasta właściwy ze względu na miejsce położenia obszaru wodnego.
Na podmiot zarządzający obszarem wodnym zostały nałożone różne obowiązki. Wśród nich można znaleźć m.in.: obowiązek oznakowania i zabezpieczenia terenów, obiektów i urządzeń przeznaczonych do pływania, kąpania się, a także zapewnienia warunków do organizowania pomocy oraz ratowania osób, które uległy wypadkowi lub są narażone na niebezpieczeństwo utraty życia lub zdrowia.[2]
Podmiot zarządzający nie będzie ponosił bezpośredniej odpowiedzialności za zapewnienie dzieciom bezpieczeństwa na plaży. Ma on jednak obowiązek zapewnienia warunków do ratowania osób, które uległy wypadkowi lub są narażone na utratę życia lub zdrowia. Ten obowiązek może zostać zrealizowany poprzez ustanowienie ratownika wodnego na kąpielisku.
Obowiązki ratownika wodnego
Do obowiązków ratownika wodnego, zgodnie z art. 16 ustawy z dnia 18 sierpnia 2011 r. o bezpieczeństwie osób przebywających na obszarach wodnych należą m.in.: obserwowanie wyznaczonego obszaru wodnego, niezwłoczne reagowanie na każdy sygnał wzywania pomocy oraz podejmowanie akcji ratowniczej, a także zapobieganie skutkom zagrożeń. Ratownik wodny zobowiązany jest również do kontroli stanu urządzeń oraz sprzętu, które zapewniają bezpieczeństwo osób pływających, kąpiących się lub uprawiających sport lub rekreację.
Jak więc widać, zakres obowiązków ratownika wodnego jasno precyzuje powyższa ustawa. Ratownik ma m.in. obowiązek obserwacji obszaru wodnego i reagowania na wszelkie przypadki wzywania pomocy. Nie należą więc do jego obowiązków, przykładowo, obserwowanie dzieci przebywających na plaży i dbałość o ich bezpieczeństwo.
Obowiązki rodziców
Przebywanie ratownika wodnego na plaży nie zwalnia rodziców z odpowiedzialności za własne dzieci. To rodzice są zobowiązani do zapewnienia właściwej opieki nad dziećmi. Obowiązek ten wynika z art. 95 § 1 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego stanowiącego, że: „Władza rodzicielska obejmuje w szczególności obowiązek i prawo rodziców do wykonywania pieczy nad osobą i majątkiem dziecka oraz do wychowania dziecka, z poszanowaniem jego godności i praw.” Prawo i obowiązek rodziców do wykonywania pieczy nad dzieckiem należy rozumieć właśnie jako „dbałość o kogoś lub o coś, opiekę nad kimś lub czymś, troskliwość. W sensie prawnym pojęcie pieczy rozumiane jest jako całokształt starań rodziców o sprawy osobiste (i majątkowe) dziecka.[3]”
Obowiązek ten nie zostaje wyłączony, gdy na plaży przebywa ratownik wodny. To w dalszym ciągu na rodzicach spoczywa odpowiedzialność za dbałość o bezpieczeństwo dzieci.
Co ważne, ustawa z dnia 18 sierpnia 2011 r. o bezpieczeństwie osób przebywających na obszarach wodnych reguluje obowiązki osób przebywających na obszarach wodnych.
Do tych obowiązków należą zachowanie należytej staranności w celu ochrony życia i zdrowia własnego oraz innych osób, co w szczególności polegać ma na: zapoznaniu się z zasadami korzystania z danego terenu, obiektu lub urządzenia i ich przestrzegania, stosowania się do znaków, zapoznania się i dostosowania swoich planów aktywności do umiejętności oraz aktualnych warunków atmosferycznych[4].
Zatem to rodzice powinni w pierwszej kolejności zapoznać się z regulaminem korzystania z danego obiektu – w regulaminie mogą bowiem znaleźć się istotne informacje np. dotyczące zalecanego wieku, od którego dzieci mogą korzystać z urządzenia. To rodzice również powinni dopasować aktywności dzieci nad obszarami wodnymi do poziomu ich umiejętności oraz uwzględnić panujące warunki atmosferyczne. Za te czynności odpowiedzialność ponoszą rodzice, a nie ratownik wodny.
Głównym zadaniem ratownika wodnego jest obserwowanie obszaru wodnego i udzielanie pomocy, gdyby ktoś tej pomocy potrzebował. Za bieżącą opiekę nad dziećmi odpowiadają rodzice, którzy w razie zaniedbania swojego obowiązku mogą zostać pociągnięci do odpowiedzialności.
[1] art. 4 ust. 2 ustawy z dnia 18 sierpnia 2011 r. o bezpieczeństwie osób przebywających na obszarach wodnych
[2] art. 4 ust. 1 pkt 2 i 5 ustawy z dnia 18 sierpnia 2011 r. o bezpieczeństwie osób przebywających na obszarach wodnych
[3] M. Kosek [w:] W. Stojanowska, M. Kosek, Komentarz do niektórych przepisów Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego [w:] Nowelizacja prawa rodzinnego na podstawie ustaw z 6 listopada 2008 r. i 10 czerwca 2010 r. Analiza. Wykładnia. Komentarz, Warszawa 2011, art. 95
[4] art. 3 pkt 1-3 ustawy z dnia 18 sierpnia 2011 r. o bezpieczeństwie osób przebywających na obszarach wodnych