Czy można spożywać alkohol na plaży? Jakie wiążą się z tym ryzyka?
Spożywanie alkoholu na plaży może być zachowaniem bardzo zgubnym w skutkach, które dotkliwie odczuje się finansowo. Jakie konsekwencje można ponieść za spożywanie alkoholu na plaży?
Zakaz spożywania napojów alkoholowych na plaży – za wyjątkiem wyznaczonych miejsc
Ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi w art. 14 ust. 2a zabrania spożywania napojów alkoholowych w miejscach publicznych, z wyjątkiem miejsc przeznaczonych do ich spożycia na miejscu, w punktach sprzedaży tych napojów.
Czym jest „napój alkoholowy”? Ustawa jasno precyzuje, że jest to produkt przeznaczony do spożycia zawierający alkohol etylowy pochodzenia rolniczego w stężeniu przekraczającym 0,5% objętościowych alkoholu.[1]
Ustawa nie precyzuje jakie miejsca należy definiować jako miejsce publiczne. Definiowane jest on przez doktrynę i orzecznictwo – przykładowo w wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dn. 12.02.2015 r., SK 70/13 stwierdzono, że miejscem publicznym jest „miejsce dostępne dla nieograniczonego kręgu podmiotów, chociażby w chwili zachowania sprawcy nikt poza nim samym tam się nie znajdował.” Publiczna plaża będzie więc miejscem publicznym.
Z wyżej zacytowanego przepisu ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi wynika więc, że spożywanie alkoholu w miejscach publicznych umożliwione jest wyłącznie w punktach sprzedaży tych napojów w miejscach przeznaczonych do ich spożycia na miejscu. Poza tymi wydzielonymi miejscami obowiązuje bezwzględny zakaz spożywania napojów alkoholowych. Wydzielonymi miejscami będą więc np. tzw. „ogródki piwne” i wyłącznie tam można spożywać zakupiony alkohol. Jeżeli zaś odpoczywamy na leżaku, kocu na plaży – alkoholu spożywać nie wolno.
Co ważne, Rada Gminy może wprowadzić specjalną uchwałę wprowadzającą odstępstwo od zakazu spożywania napojów alkoholowych w danym miejscu publicznym, o ile uzna, że nie będzie to miało negatywnego wpływu na odpowiednie kształtowanie polityki społecznej w zakresie przeciwdziałania alkoholizmowi i nie będzie zakłócało bezpieczeństwa i porządku publicznego.[2]
Warto zatem sprawdzić, czy taka uchwała Rady Gminy obowiązuje w danym miejscu publicznym. Jeżeli zaś Rada Gminy nie podjęła uchwały, obowiązuje rozwiązanie ustawowe – tj. zakaz spożywania napojów alkoholowych w miejscach publicznych, z wyjątkiem miejsc wyznaczonych na ich spożywanie przy punktach sprzedaży napojów alkoholowych.
Mandat karny za spożywanie alkoholu za plaży
Za złamanie zakazu spożywania napojów alkoholowych w miejscach publicznych można otrzymać karę grzywny.[3] Ustawa precyzuje, że nawet usiłowanie popełnienia powyższego wykroczenia jest karalne.
Jak należy interpretować usiłowanie? Usiłowanie zachodzi wówczas, gdy sprawca w zamiarze popełnienia czynu zabronionego swoim zachowaniem bezpośrednio zmierza do jego dokonania, które jednak nie następuje.[4] Usiłowaniem nie będzie więc samo wniesienie alkoholu na teren plaży – może być bowiem tak, że dana osoba ma przy sobie alkohol, natomiast nie ma zamiaru spożywać go na plaży, a np. dopiero w domu. O usiłowaniu będzie można mówić dopiero wówczas, gdy pojawi się zachowanie, z którego jednoznacznie wynikać będzie bezpośredni zamiar spożycia alkoholu, tj. np. otwarcie butelki, przelanie napoju do szklanki itp.[5]
W jakiej wysokości może być nałożona grzywna?
Grzywna może być nałożona przez Policję w drodze mandatu karnego w wysokości 100 zł.[6] Jeżeli sprawca odmówi przyjęcia mandatu karnego, Policja wystąpi do sądu z wnioskiem o ukaranie[7]. Sprawa będzie toczyć się następnie przed sądem, który może nałożyć grzywnę w wysokości od 20 zł do 5.000 zł.[8]
Sąd może również orzec również przepadek napojów alkoholowych, nawet jeżeli nie stanowiły one własności sprawcy, jeżeli ich właściciel lub inna osoba uprawniona, nie zachowując ostrożności wymaganej w danych okolicznościach, przewidywała albo mogła przewidzieć, że mogą one służyć lub być przeznaczone do popełnienia wykroczenia.[9]
Podsumowując, spożywanie alkoholu na plaży, poza miejscami ściśle wyznaczonymi do tego celu, jest zachowaniem karalnym – stanowi wykroczenie. Rada Gminy może przyjąć uchwałę, która wyjątkowo będzie dopuszczała spożywanie alkoholu w danym miejscu publicznym – jest to jednak wyjątek od ogólnej reguły. Jeżeli zatem nie mamy pewności, że taka uchwała obowiązuje, stosujmy się do zasad ogólnych. Za złamanie bowiem zakazu spożywania napojów alkoholowych w miejscach publicznych można zostać ukaranym mandatem karnym, a w razie jego nieprzyjęcia grzywną wymierzoną przez sąd.
[1] art. 46 ust. 1 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi
[2] art. 14 ust. 2b ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi
[3] art. 431 ust. 1 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi: „Kto spożywa napoje alkoholowe wbrew zakazom określonym w art. 14 ust. 1 i 2a-6 albo nabywa lub spożywa napoje alkoholowe w miejscach nielegalnej sprzedaży, albo spożywa napoje alkoholowe przyniesione przez siebie lub inną osobę w miejscach wyznaczonych do ich sprzedaży lub podawania, podlega karze grzywny.”
[4] art. 11 § 1 kodeksu wykroczeń
[5] D. Tokarczyk [w:] Komentarz do niektórych przepisów ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi [w:] Przestępstwa i wykroczenia związane z zatrudnieniem. Komentarz, Warszawa 2021, art. 43(1)
[6] kolumna 77 tabeli „A” stanowiącej załącznik do Rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 24 listopada 2003 r. w sprawie wysokości grzywien nakładanych w drodze mandatów karnych za wybrane rodzaje wykroczeń
[7] art. 99 ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia
[8] art. 24 § 1 kodeksu wykroczeń
[9] art. 431 ust. 3 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi